De symbolische betekenis van de rood-witte kleuren in kapperspalen bij barbershops

Facebook Twitter Reddit

Het beroep van de kapper is eeuwenoud en heeft een enorme transformatie ondergaan. De kapperspaal is het symbool van de kapper welke tegelijkertijd refereert aan de geschiedenis van dit beroep.

Romeinse barbiers & barbiers in de middeleeuwen

Barbiers hebben een lange geschiedenis die teruggaat tot het oude Rome. In 296 voor Christus werden ze geïntroduceerd en al snel genoot dit beroep immense populariteit en welvaart. In het oude Rome moesten alle vrije mannen zich glad scheren, terwijl slaven juist een baard moesten dragen. Het woord “barbier” vindt zijn oorsprong in het Romeinse (Latijnse) woord barba, wat eenvoudigweg “baard” betekent.

Tijdens de middeleeuwen vervulden barbiers niet alleen de rol van kappers, maar hadden ze ook bredere functies in de samenleving. Ze waren betrokken bij medische handelingen die verder gingen dan alleen het esthetische aspect. Barbiers voerden operaties uit, deden tandextracties en voerden aderlatingen uit. In die tijd was medische kennis beperkt en waren er geen duidelijke scheidslijnen tussen verschillende medische specialisaties. Barbiers combineerden hun vaardigheden op het gebied van uiterlijke verzorging met rudimentaire chirurgische ingrepen. Kapperszaken fungeerden als belangrijke ontmoetingsplaatsen waar mensen niet alleen kwamen om er beter uit te zien, maar ook om medische hulp te zoeken en sociaal contact te hebben. Barbiers werden gezien als veelzijdige ambachtslieden en genezers die een essentiële rol speelden in het welzijn van de gemeenschap.

Om onderscheid te maken tussen academische chirurgen en barbier-chirurgen, werd het College de Saint-Come opgericht in Parijs rond 1210. Academische chirurgen droegen lange gewaden, terwijl barbiers korte gewaden droegen. In 1391 werden Franse barbiers en chirurgen georganiseerd als een gilde, en in 1505 werden barbiers toegelaten tot de faculteit van de Universiteit van Parijs.

Barbierspaal (kapperspaal)

De oorsprong van de kapperspaal gaat dan ook terug tot de praktijk van aderlating. In vroegere tijden werd aderlating beschouwd als een veelvoorkomende medische behandeling, waarbij bloed werd afgetapt uit het lichaam om vermeende onevenwichtigheden in de gezondheid te corrigeren. Barbiers speelden een rol bij deze aderlatingen en hun kapperszaken dienden als centra waar deze praktijken werden uitgevoerd.

De originele kapperspalen hadden een koperen bekken bovenaan, dat het vat symboliseerde waarin bloedzuigers werden bewaard en het bekken waarin het afgetapte bloed werd opgevangen. Daarnaast had de paal zelf de vorm van een staf die de patiënt tijdens de aderlating vasthield.

Het opvallende spiraalvormige patroon van de moderne kapperspaal heeft te maken met de manier waarop de verbanden werden behandeld. Na het wassen werden de verbanden aan de paal gehangen om te drogen. Door de wind werden de verbanden in elkaar gedraaid en vormden zo het karakteristieke spiraalvormige patroon dat we vandaag de dag op de kapperspaal zien.

Kapperspaal binnen kapperzaak — Kapperspaal binnen een kapperszaak

De kleuren van de kapperspaal hebben historische betekenissen die variëren afhankelijk van de regio en het tijdperk. In sommige plaatsen, zoals Amsterdam, werden in de middeleeuwen gekleurde strepen gebruikt om aan te geven welke diensten de barbier bood. Rode strepen gaven aan dat de barbier bereid was om aderlatingen uit te voeren, witte strepen stonden voor behandelingen zoals het zetten van botten of tandextracties, en blauwe strepen werden gebruikt om aan te geven dat de barbier beschikbaar was voor een scheerbeurt als er geen dringender zorg nodig was.

In Engeland werd vaak een witte streep op de kapperspaal gebruikt om aan te geven dat de barbier bevoegd was om tandextracties uit te voeren. Deze witte streep symboliseerde het gebruik van wit verband bij de behandeling van tandheelkundige problemen. Daarnaast kon een blauwe streep op de kapperspaal duiden op de beschikbaarheid van algemene kappersdiensten, zoals scheren en knippen. De blauwe kleur werd geassocieerd met routineuze zorg zonder de noodzaak van dringend medisch ingrijpen.

De betekenis van de kleuren van de kapperspaal kan ook symbolisch zijn. Een mogelijke interpretatie is dat rood staat voor arterieel bloed, blauw voor veneus bloed en wit voor het verband dat werd gebruikt bij medische ingrepen. Na de oprichting van de United Barber-Surgeons Company in Engeland, verplichtte een statuut kappers om een blauw-witte paal te gebruiken, terwijl chirurgen een rode paal moesten gebruiken.

Hoewel de specifieke betekenis van de kleuren van de kapperspaal kan variëren, blijft het een herkenbaar symbool van het beroep van barbier en de historische banden tussen kappers en medische behandelingen. Het dient als een herinnering aan de veelzijdige rol die barbiers in het verleden speelden, waarbij ze niet alleen verantwoordelijk waren voor het uiterlijk, maar ook voor belangrijke medische taken in de samenleving.

Huidige kapperspalen

In sommige landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, hebben kapperspalen een historische betekenis die teruggaat tot de tijd waarin barbiers ook chirurgische taken uitvoerden. In 1540 vaardigde koning Henry VIII een wet uit die de scheiding van de beroepen kapper en chirurg reguleerde. Kappers werden verplicht om een blauw-witte paal te gebruiken, terwijl chirurgen een rode paal moesten gebruiken. Hoewel deze wet niet meer actief wordt gehandhaafd, blijft de traditie voortleven en worden kapperspalen nog steeds in het Verenigd Koninkrijk gebruikt.

Het symbool wordt ook wel eens misbruikt. In Zuid-Korea, worden kapperszaken soms gebruikt als dekmantel voor illegale activiteiten, waaronder prostitutie. Echte kapperszaken zijn eerder kapsalons; om verwarring te voorkomen, gebruiken ze meestal een paal waarop een afbeelding van een vrouw met wapperende haren staat met de woorden kapsalon op de paal geschreven.

Facebook Twitter Reddit

Bekeken: 87