Het verhaal van Billy Mitchell: ex-koning van Donkey Kong

De gamewereld die we anno 2020 kennen is heel anders dan de wereld waarin Playstations niet bestonden en jongeren nog op hun beurt moesten wachten en munt na munt spendeerden in de arcadehallen om 2D-spellen als Pac-Man en Donkey Kong te mogen spelen. In het land waar elk spel een koning heeft, de Verenigde Staten, nam de arcade hype enorm toe en leidde tot een enorm grote virtuele en zeer competitieve wereld die we nu kennen als de gamewereld. De excentrieke Billy Mitchell, de koning van alle arcadespellen toen hij in 1980 door Life Magazine werd gekroond tot koning van Donkey Kong.

Jeugd en eerste records

Willam James Mitchell Jr., beter bekend als Billy Mitchell, werd geboren in 1965 te Springfield, Massachusetts. Niet heel lang daarna verhuisde hij naar Florida waar hij opgroeide en al gauw als manager in het restaurant van zijn ouders ging werken. Al op de basisschool zou blijken dat Mitchell genoot van aandacht en erg competitief was. Toen hij merkte dat alle kinderen zich met veel passie verzamelden bij een Donkey Kong machine, besloot hij zijn liefde voor pinball opzij te zetten en zich te focussen op arcadespellen. Het idee was om door goede scores neer te zetten, alle aandacht op zichzelf te richten zodat hij daarmee kon pochen bij klasgenoten. Dit verveelde al snel toen hij merkte dat hij goed was in deze spelletjes. Hij vroeg zich dan ook af of het mogelijk was om een wereldrecord te vestigen en nam contact op met Walter Day, de oprichter van Twin Galaxies, die was begonnen met de registratie van arcadespellen records.

Day vertelde hem dat het record bij Donkey Kong handen was van Steve Sanders, die een score van 1.4 miljoen behaald zou hebben. Mitchell had nu eindelijk een target en het echte werk zou nu pas beginnen. De gamer slaagde er onder meer in om te laten zien dat Sanders’ claim onmogelijk was, door te bewijzen dat er een zogenaamde kill screen was in Donkey Kong en vestigde op 17-jarige leeftijd een wereldrecord met een score van 874,300 die wél geldig was en achttien jaar lang stond: het was een herhaling van het kunstje wat hem in het spel Centipede ook al eeuwige roem had opgeleverd. De records trokken de aandacht trok van het gerenommeerde LIFE magazine, die hem samen met een aantal andere gamers (waaronder ook Sanders) inviteerde voor een photoshoot in Ottumwa, Iowa.

Billy Mitchell samen met andere gamers in LIFE magazine. Bron: LIFE & Mark Robichek

Ottumwa was niet een willekeurige keuze. Het stadje staat (of eigenlijk: stond) namelijk bekend als de videospelhoofdstad van de wereld. Arcadehal Twin Galaxies begon in 1980 met het bijhouden van scores en records toen oprichter Walter Day had opgemerkt dat dit nog niet gebeurde. De stad organiseerde de eerste North American Video Olympics in 1982, wat de interesse trok van de beste spelers en dus ook LIFE magazine. Twin Galaxies organiseerde daarna het eerste significante videospel kampioenschap om zo een wereldkampioen te kronen en is sindsdien uitgegroeid tot dé autoriteit met betrekking tot wereldrecords in videospellen.

Pac-Man

Na alle media aandacht werd de interesse in de gaming wereld groter en groter. Dit werd versterkt toen bekend werd dat een een 8-jarig jongetje een wereldrecord in het spel Pac-Man had gevestigd. Hij zou met het gele happertje een score van 6 miljoen punten hebben behaald, dat zelfs de aandacht trok van president Ronald Reagan die hem persoonlijk feliciteerde. Mitchell, daarentegen, trok de score ernstig in twijfel. Dit zou uiteindelijk leiden tot het bewijs dat de perfecte score niet 6 miljoen, maar 3,333,360 miljoen was en dat het record dus niet kon kloppen.

Maar de hongerige gamer vond dit niet genoeg. Na het bewijs in Pac-Man en de verpulvering van de records in Donkey Kong en Centipede, richtte hij zijn vizier op het spel “BurgerTime”. Na ook daar een verbluffend record neergezet te hebben – en in de tussentijd uitgeroepen te zijn als Twin Galaxies’ Speler van het Jaar – besloot hij uiteindelijk in 1985 dat het genoeg was en begon zich te focussen op zijn nieuwe rol als eigenaar van het restaurant van zijn ouders.

Billy Mitchell met Pac-Man. Bron: William McEvoy

Het afscheid van Billy Mitchell was van tijdelijke aard en zou tien jaar duren: een lange periode in de gamingswereld. De aan aandacht verslaafde gamer had tot nog toe geen reden gehad om zijn rentree te maken, totdat hij in 1999 hoorde dat een groep Canadese jongeren een poging wilden doen om voor het eerst in de geschiedenis van Pac-Man, de perfecte score te behalen. Mitchell had middels data bewezen wat de perfecte score was en dat dit – in theorie – haalbaar was, maar hij had het zelf nog nooit in de praktijk weten te halen. Het idee dat iemand anders het als eerst zou bereiken was ondragelijk en dus keerde hij dat jaar terug in de arena.

Op 8 mei haalde Rick Fothergill bijna de perfecte score: hij kwam slechts 90 punten te kort. Het was Mitchell die op 3 juli 1999 de perfecte score wist te halen: hij had het weer als eerst geflikt. Het record werd geverifieerd door Twin Galaxies en leidde er zelfs toe dat Namco, de makers van Pac-Man, Mitchell uitnodigde om de Tokyo Game Show in Japan bij te wonen waar hij zou worden gekroond tot “Video Game Player of the Century”. Mitchell voelde zich als een vis in het water door alle aandacht die hij kreeg. Het ging zelfs zo ver dat hij een geldprijs van 100.000 dollar had uitgeloofd aan de eerste persoon die zijn record zou evenaren. Niemand haalde de deadline van 1 januari 2000 waardoor Mitchell het geld behield.

Terugkeer in gaming

Het jaar 2004 was het jaar waarin Mitchell wederom terugkeerde in gaming. Ditmaal boekte hij een nieuw record met het spel Donkey Kong waarin hij een score van 933.900 punten haalde. Dit gebeurde in het bijzijn van meerdere getuigen tijdens de Midwest Gaming Classic. Het was een grootse prestatie, want Donkey Kong en Pac-Man worden beschouwd als de grondleggers van de fundamenten waarop moderne gaming staat. David Ramsey, schrijver bij de Oxford American, beschreef Mitchell als “waarschijnlijk de grootste arcade-speler aller tijden”.

In 2005 zou Mitchell het echter moeilijker krijgen dan ooit. Zo probeerde nieuwkomer Steve Wiebe Mitchell’s Donkey Kong record te verbeteren, een gebeurtenis die in 2007 werd gedocumenteerd in de film The King of Kong: A Fistful of Quarters. Wiebe probeerde Mitchell te lokken naar de evenementen waar hij speelde om hem zo uit te dagen, maar Mitchell was niet happig. Publieke demonstraties van hoge scores met veel publiek had de voorkeur boven videobanden, omdat er gesjoemeld kan worden met videobanden. Mitchell wilde altijd in de spotlights staan, maar verscheen niet op Wiebe’s evenementen, zeggende dat hij een half jaar geen wedstrijden had gespeeld en moest trainen en oefenen voor de competitie. Ook kon hij het restaurant van zijn ouders, waar hij nu de baas over was, niet achterlaten.

Wiebe behaalde een score van meer dan een miljoen punten op een arcadekast bij hem thuis, hetgeen op videoband werd opgenomen en aanvankelijk door Twin Galaxies werd aanvaard, maar later werd ingetrokken, omdat Wiebe’s kast gebruik maakte van een onofficieel “Double Donkey Board” met schakelingen voor zowel Donkey Kong als Donkey Kong Jr. Niet veel later behaalde Wiebe in een arcadehal in New Hampshire in het bijzijn van meerdere getuigen opnieuw een score die Mitchell’s record uit 2004 overtrof, hetgeen door Walter Day van Twin Galaxies werd aanvaard en dit keer bleef staan.

Negatieve publiciteit & intrekking records

Slechts enkele uren later leverde Billy Mitchell bij Twin Galaxies zijn eigen band in waarop te zien was dat hij een nieuwe topscore van 1.047.200 had behaald, waarmee hij Wiebe’s score verbeterde en die door Twin Galaxies als het nieuwe officiële wereldrecord werd geaccepteerd. Met name door dit stukje in de film kreeg Mitchell heel veel negatieve reacties. Mitchell vertelde in een interview dat hij niet had verwacht als een slecht persoon te worden geportretteerd en dat hij haatmail en pesterige telefoontjes had ontvangen “vanwege de manier waarop de film was gemonteerd.”

De film wordt gezien als keerpunt in Billy Mitchell’s carriere en zijn imago. Mitchell wordt getoond als iemand die Wiebe niet eens een blik gunt en het pertinent weigert om mee te doen aan de wedstrijden, maar plotseling verschijnt hij met een video en neemt hij Wiebe’s record af. Wiebe en anderen op de locatie dienden een klacht in bij Twin Galaxies, en uiteindelijk werd Mitchells score ongeldig verklaard omdat hij op video stond en niet was gezien, waardoor hij het record weer in handen kreeg. Ondanks de happy end voor Wiebe en het heroveren van zijn records in 2007 en 2010, waarin hij bewees dat hij ook met publiek om zich heen de hoogste score kon halen, kreeg Mitchell de bijnaam de cheater.

Zo werd hij, naar eigen zeggen, afgebeeld als valsspeler in de Cartoon Network tekenfilm Regular Show. Billy Mitchell spande in 2015 een rechtszaak aan, maar de rechter vond dat de figuur Garrett Bobby Ferguson niet op Mitchell leek en stelde daarmee Cartoon Network in het gelijk.

Billy Mitchell look-a-like genaamd Garrett Bobby Ferguson in de Cartoon Network tekenfilm Regular Show. Bron: Cartoon Network

Dit was nog niet het einde van alle ellende. Tien jaar nadat de film uitkwam bleven mensen hem achtervolgen. Zo werd op het Donkey Kong forum een topic geopend door moderator Jeremy Young die stelde dat de records van Billy Mitchell ongeldig zijn, doordat zij niet op een reguliere arcadekast zijn behaald, maar op een emulator. Als bewijs werd het Donkey Kong spel op de arcadekast vergeleken met hetzelfde spel op een MAME emulator. Iedereen op het forum was het er unaniem over eens dat Mitchell inderdaad een MAME emulator had gebruikt in plaats van een arcadekast. Het feit dat game-scheidsrechter en vriend Todd Rogers het record had ingevoerd in het Twin Galaxy systeem was ook niet in het voordeel van Mitchell: Rogers was namelijk al eens eerder beschuldigd van het invoeren van ongeldige records van zichzelf.

Het bewijs dat Billy Mitchell de records op een emulator had gehaald in plaats van een arcadekast. Bron: Jeremy Young, Donkey Kong forum

Mitchell verdedigde zichzelf door te stellen dat Young niet in het bezit was van de originele tapes. In een interview zei hij: “Ik heb zelfs nog nooit met MAME gespeeld. Ik heb MAME niet geladen in mijn huis.” Mitchell voegde toe: “De filmbeelden die hij heeft, die Jeremy heeft, laten MAME spelen zien. Ik betwist niet wat hij zegt. Wat ik betwist is het feit dat ik wil dat hij de originele tape heeft.” Ter versterking zou hij extra materiaal naar Twin Galaxies hebben gestuurd waarin onder andere te zien is hoe hij het record heeft gezet.

De filmbeelden die hij heeft, die Jeremy heeft, laten MAME spelen zien. Ik betwist niet wat hij zegt. Wat ik betwist is het feit dat ik wil dat hij de originele tape heeft

Ook gaf hij aan dat video’s gefaked kunnen worden, waarop Young reageerde dat het qua tijd en technische kennis dat het vereist, vrijwel onmogelijk was om Mitchell’s game te reproduceren.

Uiteindelijk besliste Twin Galaxies in 2018 in het nadeel van Mitchell. Zij vonden het bewijs dat Young had aangeleverd voldoende om Mitchell te diskwalificeren en al zijn records, inclusief de Pac-Man records, af te pakken. Dit betekende dat ze ook werden geschrapt uit The Guinness Book of World Records, die Twin Galaxy als bron had voor de data.

Eerherstel

Mitchell was het absoluut niet eens met dit besluit en begon een roadshow om uit te leggen hoe de vork in de steel zat. Hij verscheen op bekende YouTube kanalen en met behulp van zijn zoon opende hij een Twitch account waarin hij spelenderwijs liet ziet hoe hij zijn records behaalde. In 2019 spande hij een rechtszaak aan waarin hij Twin Galaxies beschuldigde van laster en deed hetzelfde in 2020 tegen Jeremy Young. Twin Galaxy spande een tegenrechtszaak aan tegen Mitchell en Walter Day waarin ze werden beschuldigd van samenzwering en het uitoefenen van druk voor financieel gewin.

Guinness World Records kondigde in juni 2020 aan dat “het na zorgvuldige beoordeling van het in het verleden overgelegde videobewijs en ander materiaal geen afdoend bewijs” kon vinden dat Mitchell ongepaste methoden heeft gebruikt om zijn records te behalen, en herstelde zowel Mitchell’s Donkey Kong- als Pac-Man-records.

Ondanks deze overwinning en officiële eerherstel is Mitchell’s imago nooit meer wat het vroeger is geweest. Op het internet wordt hij nog altijd gezien als leugenaar, valsspeler en daarmee de ex-koning van Donkey Kong.

Facebook X Reddit

#Gaming