De gefaalde samenwerking tussen Nintendo en Sony: Het onverwachte ontstaan van de PlayStation

PlayStation consoles hebben sinds de jaren negentig een prominente plaats ingenomen als favoriet platform onder gamers. Het merk Sony PlayStation is zelfs zo invloedrijk geworden dat het vaak als synoniem wordt gebruikt voor gameconsoles in het algemeen. Echter, weinig mensen weten dat de oorsprong van de PlayStation nauw verbonden is met Nintendo en een verbroken deal tussen de twee bedrijven.

Sony was natuurlijk niet het eerste bedrijf dat een console lanceerde: Atari, Sega en zoals gezegd Nintendo gingen hen voor en maakten de weg vrij voor een geheel nieuwe wereld. Sony had een specialisatie in elektronica, met name op het gebied van audiotechnologie. Het was deze expertise die Nintendo en Sony motiveerde om hun samenwerking naar een hoger niveau te tillen en nieuwe mogelijkheden te verkennen.

Nintendo Playstation

Voordat Sony zich in de console race mengde, waren Nintendo en Sony goede vrienden en mocht Sony in 1988 zelfs werken aan de ontwikkeling van een add-on voor de Super Nintendo (SNES) waarbij het mogelijk moest worden gemaakt om CD games af te spelen. Sony had de technologie en ervaring met CD-ROM’s, terwijl Nintendo zijn bekende merknaam en sterke positie in de markt zou inbrengen. Het idee was dat deze gezamenlijke inspanning een krachtige concurrent zou opleveren in de strijd tegen de andere spelers in de branche.

De samenwerking was lucratief voor beide bedrijven en het bracht hun al vrij snel op een ander idee, namelijk: de creatie van een geheel nieuwe gameconsole waaraan beide partijen zouden werken. Het plan werd uitgewerkt en er werd een prototype ontwikkeld als onderdeel van dit partnerschap tussen Nintendo en Sony. Met de zogenaamde Nintendo PlayStation, zoals de console werd genoemd, zou het mogelijk worden om zowel SNES-cartridges als games op CD af te spelen.

De Nintendo Playstation prototype: na samenwerking tussen Sony en Nintendo — Het zeldzame Nintendo Playstation prototype, ontstaan na samenwerking tussen Sony en Nintendo

Ondanks het feit dat het prototype werd ontwikkeld bleef men op de achtergrond discussieren over het verdienmodel. De onderhandelingen tussen de twee bedrijven verliepen aanvankelijk voorspoedig, en ze kondigden zelfs de samenwerking officieel aan. Er werden naar verluidt een 200 prototypes van de gezamenlijke console ontwikkeld en demonstraties gegeven met als hoogtepunt in juni 1991, de aankondiging van Sony, waarbij het de Super Famicom met CD-rom speler onthulde en de samenwerking met Nintendo aankondigde op de Consumer Electronics Show. Deze nieuwe console voor de Super NES werd Nintendo PlayStation genoemd en de samenwerking tussen de twee bedrijven werd met veel enthousiasme ontvangen door het publiek.

Consumer Electronics Show in 1991 waar Sony de samenwerking met Nintendo wereldkundig maakte.

In de tussentijd was de relatie tussen Sony en Nintendo echter onder druk komen te staan en naarmate de tijd vorderde, ontstonden er steeds meer meningsverschillen tussen Nintendo en Sony over belangrijke contractuele kwesties, met name over de controle van de licenties voor CD-games. Zo wilde Sony de controle hebben over het licentiemodel voor de CD-versie van games die op de gezamenlijke console zouden worden uitgebracht. Dit stuitte op weerstand bij Nintendo, dat vasthield aan zijn traditionele beleid van strikte kwaliteitscontrole en licentieverlening om diens IP te beschermen.

Slechts een dag na de baanbrekende aankondiging van Sony, hield Nintendo een persconferentie, waarbij journalisten en andere aanwezigen vroegen naar de PlayStation-add-on. Tot grote verbazing verklaarde Nintendo dat de Super Disk werd ontwikkeld door Philips en dus niet door Sony. Dit nieuws kwam als een schok voor velen, inclusief de toenmalige president van Sony, Norio Ohga. Hij was diep teleurgesteld en voelde zich verraden omdat Nintendo stiekem een samenwerking met Philips had opgezet, wat voor hem aanvoelde als een verraderlijke actie.

Hoewel het “Nintendo PlayStation”-prototype het resultaat was van de oorspronkelijke samenwerking tussen Nintendo en Sony, was het uiteindelijke product dat op de markt kwam het gevolg van de samenwerking tussen Nintendo en Philips. Het prototype wordt tegenwoordig beschouwd als een zeldzaam en historisch verzamelobject.

Keerpunt in de gamegeschiedenis

De breuk tussen Nintendo en Sony was een keerpunt in de gamegeschiedenis en achteraf gezien het beste dat Sony kon overkomen. Sony besloot om de technologie en kennis die ze hadden opgedaan in te zetten voor de ontwikkeling van hun eigen gameconsole. Het was Ken Kutaragi die van Norio Ohga de opdracht kreeg om een nieuwe concurrent voor Nintendo in de consolemarkt te creeren om de ‘vernedering door Nintendo’ te wreken: de Sony PlayStation was geboren. Het mislukken van de samenwerking tussen Nintendo en Sony opende zodoende de deur voor Sony om hun eigen weg te gaan en een eigen gameconsole te ontwikkelen. Hiervoor werd in 1993 een separate entiteit opgericht – Sony Computer Entertainment Inc. – welke zich bezig zou houden met het bouwen van de console.

Het falen van de samenwerking leidde ook tot problemen aan Nintendo’s kant. Nintendo zag uiteindelijk af van het idee om een disc add-on voor de Super Nintendo te maken waardoor de samenwerking met Philips stop moest worden gezet. Het contract tussen de twee grootmachten stond Philips echter toe om Nintendo’s intellectuele eigendom te gebruiken. Mede hierdoor kon Philips verschillende Mario- en Zeldaspellen maken om de verkoop van de eigen console, de Philips CD-i (uitgebracht in 1990) te stimuleren.

De PlayStation - Sony's eerste console — De PlayStation: Sony’s eerste console

Na het incident wist Sony zich te herpakken en introduceerde het op 3 december 1994 de PlayStation, die al snel een goede reputatie verwierf op het gebied van graphics, gameplay en een breed scala aan exclusieve titels zoals Final Fantasy VII en Gran Turismo. Met de focus op 3D games en een lagere prijs dan de concurrentie van Sega Saturn, wist Sony een enorme fanbase op te bouwen.

Nintendo’s antwoord op de PlayStation kwam pas in 1996, na wat vertraging. De Nintendo 64 werd oorspronkelijk geadverteerd als een console die voor 250 dollar zou worden uitgebracht, maar de introductieprijs werd verlaagd naar 200 dollar vanwege prijsverlagingen van de PlayStation en Sega Saturn. De N64 bracht verschillende opmerkelijke innovaties met zich mee, zoals het gebruik van cartridges in plaats van CD’s en een unieke driepuntscontroller.

Sony maakte de prijs van de PlayStation bekend en zet daarmee Sega buitenspel

Zowel de Sega Saturn als de Nintendo 64 hadden hun eigen fanbase en boden unieke spelervaringen. Echter, Sony’s PlayStation was de eerste console die meer dan 100 miljoen keer werd verkocht, waarmee het in eerste instantie onbedoeld en onverwacht een enorm succes werd.