Hoe Donald Trump faalde met zijn Trump Shuttle

Nog voordat hij de president van de Verenigde Staten van Amerika werd, had Donald Trump als televisiepersoonlijkheid en vooral als vastgoedmagnaat al wereldwijd faam gemaakt met zijn luxe Trump Towers, casino’s en andere peperdure bouwsels welke tot op de dag van vandaag overal in de wereld te vinden zijn. Wat velen echter niet weten is dat Donald Trump vroeger ook een poging deed om naam te maken in de competitieve luchtvaartwereld.

Donald Trump en Frank Lorenzo schudden elkaars handen met op de voorgrond een maquette van Trump Shuttle. RICHARD DREW/ASSOCIATED PRESS/FILE 1988

Overname van Eastern Air Lines Shuttle

De geboren zakenman had al in 1988 drie helikopters gekocht om dit als service aan te bieden aan zijn vaste bezoekers van zijn Resorts Casino Hotel in Atlantic City. Een jaar later ontmoette hij Frank Lorenzo, destijds eigenaar van het kwakkelende vliegtuigmaatschappij Eastern Air Lines Shuttle. Eastern Air stond op het punt om failliet te gaan, met als gevolg dat duizenden duizenden medewerkers op straat zouden komen te liggen. Donald Trump greep zijn kans en kocht de vliegtuigmaatschappij voor het slordige bedrag van 365 miljoen dollar, waarvan kenners toen al zeiden dat dit bedrag te hoog was. Ondanks de financiële discussies, was Trump met deze zet plots de trotse eigenaar van zeventien (17) Boeing 727 toestellen en kreeg hij de licentie om op de vliegvelden in New York, Washington en Boston te kunnen landen. Trump Shuttle was geboren.

Achteraf gezien zou Trump de eigenaar geworden zijn van “s’ wereld oudste 727 vliegtuigen” zegt Henry Harteveldt, de toenmalige marketing directeur. Dit had als gevolg dat Trump per vliegtuig één miljoen dollar uitgaf om deze van luxe materialen en een volledig nieuw design te voorzien. Ook de buitenkant werd geheel vernieuwd waardoor Trump’s naam zou prijken op de vernieuwde toestellen. Trump Shuttle wilde luxe uitstralen en bood ook extra diensten aan zoals het huren van laptops, telefoneren in het vliegtuig en werd een van de eerste maatschappijen die met self-service kiosks opereerden. Alles met als doel om zoveel mogelijk zakelijke reizigers over te halen en daarmee marktaandeel af te kunnen snoepen van de grootste concurrent, Pan Am, waarvan Trump zich hardop afvroeg of zij wel genoeg financiële middelen hadden om de vliegtuigen veilig te kunnen houden.

Trump en Trump Shuttle. Adam Scull/PHOTOlink.net/Newscom

Strijd met Pan Am

Pan Am was echter niet van plan te verliezen van Trump en al helemaal niet toen bekend werd dat Bruce Nobles de directeursfunctie zou bekleden. Trump had met het aantrekken van de ex-Pan Am directeur, de ongeschreven regel in de luchtvaart dat men afblijft van de topmensen, verbroken. Een oorlog was ontketend en er werd met geld gesmeten om zoveel mogelijk reizigers te lokken. In het begin leek het er sterk op dat Trump zou winnen, maar al gauw bleek dat de luchtvaartwereld toch niet zo makkelijk was als Trump dacht. De eerste klachten van klanten, maar ook het personeel bereikten de media. Zo gaven de stewardessen aan dat ze de karretjes in het vliegtuig niet vooruit konden duwen vanwege de dikke, luxe tapijten die ze gebruikten in de Shuttle. Ook had hun nieuwe uniform, die Trump persoonlijk voor hen had laten maken, een veel te diepe décolleté wat als ongemakkelijk werd ervaren door de stewardessen van het bedrijf. Passagiers hadden soortgelijke klachten: alles was te opulent voor een vlucht dat gemiddeld 45 minuten duurde en niet gebruiksvriendelijk. Tevens bleken de vliegtuigen veel te zwaar te zijn door al het marmer dat was geïnstalleerd voor het ultieme luxe gevoel.

Het laatste zou in 1989 resulteren in een noodlanding op Boston Logan International Airport: zijn statement over Pan Am werd nu zijn eigen nachtmerrie. De inzittenden zouden er zonder kleerscheuren van af komen en Trump zou op het volgende vliegtuig stappen om Richard Smith, zijn “geweldige” piloot een hand te schudden en vooral om de media zelf toe te kunnen spreken . Dat deed hij op z’n Trumps, op luchtige en bijna lacherige wijze. Hij noemde de landing zelfs “de mooiste landing ooit”, maar volgens zijn eigen directeur was Trump “doodsbang dat een vliegtuig met zijn naam erop zou branden op de landingsbaan”.

De Boston Globe voorpagina na het incident in augustus 1989. Bron: The Boston Globe

Economische crisis

De problemen voor Trump zouden pas daarna beginnen. Aan het eind van 1989 stagneerde de Amerikaanse economie, wat het begin van een economische recessie inluidde. Waar het bedrijf niet lang ervoor zwarte cijfers schreef, zorgde de economische situatie ervoor dat steeds minder mensen gingen vliegen. De economische situatie had een grote impact op alle luchtvaartmaatschappijen, maar het werd vooral gevoeld bij het nog relatief nieuwe Trump Shuttle. Als klap op de vuurpijl zou in augustus 1990 Irak buurland Koeweit binnenvallen wat zorgde voor een enorme stijging van de olieprijzen. Trump, die als held werd onthaald door het personeel nadat hij Eastern Air Lines kocht en daardoor de banen van heel veel mensen redde, moest nu noodgedwongen 100 mensen ontslaan.

“Het was de mooiste landing die je ooit hebt gezien. Voordat het vliegtuig landde, werd de voorkant slecht heel zachtjes geraakt. Iedereen kon – zonder dat het wat mankeerde – uit het vliegtuig stappen. Ze waren geschrokken, maar iedereen maakt het goed”

De daling in de economie had ook als gevolg dat Trump’s andere bedrijven, zoals zijn luxe casino’s, niet meer rendabel genoeg waren. De steenrijke zakenman stond op de rand van (persoonlijk) faillissement. Om de schade beperkt te houden, begon Trump Shuttle ook aan chartervluchten en opperde zelfs om met twee piloten te vliegen in plaats van de gebruikelijke drie, maar het zou niet baten. Directeur Nobles werd door onenigheid over de te varen koers ontslagen en in april 1991 startten de eerste gesprekken met Northwest voor een overname van Trump Shuttle. In december van hetzelfde jaar werd de knoop doorgehakt: het was niet Northwest, maar USAir die Trump’s luxe speelgoed zou overnemen. Laatstgenoemde had Northwest afgetroefd en werd de eigenaar van het bedrijf, terwijl Donald Trump in parallel vrienden en familie vertelde dat hij het slim had aangepakt en precies op het juiste moment was uitgestapt. In de realiteit had zijn luxe hobby hem echter honderd miljoen dollar van zijn eigen geld én bijna de kop gekost.

USAir Shuttle na Trump Shuttle. Bron: JetPix

Ex-medewerkers

Ondanks alles heeft het personeel tot op de dag van vandaag niets anders dan lof voor Trump Shuttle, die hen altijd netjes behandeld zou hebben. Ex-piloot David Manley vertelde zelfs in een interview dat zijn facturen ter hoogte van 30.000 dollar, bestemd voor de medicijnen van zijn vrouw met borstkanker, uit solidariteit door het bedrijf werden betaald. Dus niet heel gek dat de ex-medewerkers van Trump Shuttle de loftrompet steken over de huidige president van de Verenigde Staten.

Bruce Nobles, de directeur die hij met veel bombarie van Pan Am liet overvliegen naar Trump Shuttle en slechts een jaar daarna ontsloeg, was minder mild:

“Elke keer dat hij zijn mond opendeed, bekroop mij plaatsvervangende schaamte. Hij [Trump] begreep de business niet en op bepaalde momenten zei hij dingen die het bedrijf niet ten goede kwam. Dat was zijn stijl en dat is tot op de dag van vandaag niet echt veranderd.”

Trump ontkent tot op de dag van vandaag alle aantijgingen met betrekking tot de verliezen die hij heeft geleden met zijn luchtvaartmaatschappij en roemt zichzelf voor de moeite die hij heeft gestoken in Trump Shuttle. Als we een vergelijking mogen maken met zijn huidige presidentschap, lijkt het er sterk op dat de geschiedenis zich herhaalt. Op het moment dat het op economisch gebied voortvarend ging in de VS, sloeg het Coronavirus als een bom in. Net zoals het binnenvallen van Irak was dit pure onmacht. Echter, een gebrek aan een crisisbestrijdingsplan, grove onderschatting en Trumps rampzalige uitlatingen zorgden voor een versterkend negatief effect met als gevolg het falen van Trump Shuttle. Feit is dat de luchtvaartsector veel complexer was dan hij aanvankelijk dacht en zijn megalomaniteit hem duur is komen te staan, ook al beweert hij op Twitter stellig het tegenovergestelde. In de aankomende presidentsverkiezingen zal moeten blijken of de geschiedenis zich inderdaad zal herhalen wanneer piloot Trump er alles aan zal doen om niet een tweede keer te crashen en zijn vliegtuig dit keer veilig te laten landen.