Wanneer we denken aan McDonald’s, denken velen van ons aan de iconische Big Mac – een dubbele hamburger met speciale saus, sla, kaas, augurken en uien, geserveerd in een sesambroodje. Maar wist je dat de Big Mac ook kan dienen als een interessante economische maatstaf? Welkom bij de wereld van de Big Mac-index, een praktische manier om wisselkoersen en koopkrachtpariteit te begrijpen.
Wat is de Big Mac-index?
De Big Mac is het paradepaardje van de McDonalds, welke al sinds 1967 op het menu van de Amerikaanse fastfoodketen staat en initieel op de markt werd gebracht om te concurreren met de Big Boy hamburger van Big Boy Restaurants in Pennsylvania. De Big Mac-index, daarentegen, is een informele economische indicator die in 1986 werd bedacht door The Economist, een gerenommeerd internationaal nieuws- en zakentijdschrift. Het idee achter deze index is vrij eenvoudig: het vergelijkt de prijzen van een Big Mac hamburger in verschillende landen om inzicht te krijgen in de relatieve waarde van valuta’s en om te beoordelen of een valuta over- of ondergewaardeerd is.
Hoe werkt het?
De werking van de Big Mac-index is gebaseerd op het concept van koopkrachtpariteit (Engels: purchasing power parity), dat stelt dat in ideale omstandigheden identieke goederen in verschillende landen dezelfde prijs zouden moeten hebben wanneer ze worden uitgedrukt in een gemeenschappelijke valuta. Met andere woorden, als de koopkrachtpariteit geldt, zou een Big Mac hamburger in elk land dezelfde prijs moeten hebben als je deze omrekent naar dezelfde valuta, bijvoorbeeld de Amerikaanse dollar. De Big Mac is immers over de hele wereld een volledig gestandaardiseerd product, vandaar dat wordt betoogd dat het dezelfde relatieve kosten in elk land zou moeten hebben.
Om de Big Mac-index te berekenen, wordt de prijs van een Big Mac in de lokale valuta van verschillende landen genoteerd. Vervolgens wordt deze prijs omgerekend naar dezelfde valuta, meestal de Amerikaanse dollar. Het resultaat is een vergelijking van de prijzen van de fameuze Big Macs over de hele wereld, waardoor we kunnen zien welke valuta’s relatief over- of ondergewaardeerd zijn ten opzichte van de Amerikaanse dollar.
Wat vertelt de Big Mac-index ons?
De Big Mac-index is geen perfecte indicator en moet met de nodige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd. Toch kan het waardevolle inzichten bieden in de wereld van wisselkoersen en economische relaties tussen landen. De volgende dingen kunnen afgeleid worden uit deze index:
- Koopkrachtpariteit: Als de prijzen van Big Macs in de meeste landen dicht bij de prijs in de Verenigde Staten liggen wanneer ze worden omgerekend naar dollars, suggereert dit dat de valutawisselkoersen redelijk in lijn zijn met koopkrachtpariteit.
- Overwaardering en onderwaardering: Als de prijs van een Big Mac in een bepaald land veel hoger is dan de prijs in de VS, kan dit duiden op een overgewaardeerde valuta in dat land. Als de prijs veel lager is, kan de valuta ondergewaardeerd zijn.
- Economische trends: Veranderingen in de Big Mac-index kunnen wijzen op verschuivingen in de economische kracht van landen. Als de prijs van een Big Mac in een land stijgt in vergelijking met andere landen, kan dit wijzen op een sterkere economie.
- Handelsbalans en export: Landen met een ondergewaardeerde valuta kunnen een concurrentievoordeel hebben in export, omdat hun goederen en diensten goedkoper zijn voor buitenlandse kopers.
De Big Mac-index mag dan wel een onconventionele economische indicator lijken, maar het is een toegankelijke manier voor zowel economen als leken om de complexe wereld van valuta’s en koopkrachtpariteit en de economische situatie in een land beter te kunnen begrijpen.
Welk land heeft de duurste Big Mac van 2023 en welke de goedkoopste?
De Big Mac-index van 2023 geeft de volgende top 5 inzake de duurste en goedkoopste landen wanneer het aankomt op de prijs van een Big Mac.
Duurste Big Mac volgens de Big Mac-index
- Zwitserland | 7.73 dollar
- Noorwegen | 6.92 dollar
- Uruguay | 6.86 dollar
- Argentinië | 5.99 dollar
- Eurozone (inclusief Nederland) | 5.82 dollar
Goedkoopste Big Mac volgens de Big Mac-index
- Taiwan | 2.39 dollar
- Indonesië | 2.52 dollar
- India | 2.54 dollar
- Egypte | 2.62 dollar
- Zuid-Afrika | 2.81 dollar
Nederland, België en andere landen uit de Europese Unie zitten dus in de top 5 duurste landen wanneer het aankomt op het kopen van een Big Mac.
Waarom een Big Mac duurder is in de Randstad dan in andere delen van het land
Los van het feit dat er prijsverschillen zijn tussen landen, is het ook zo dat er prijsverschillen zijn binnen het land. Zo kan het zijn dat in een bepaalde stad een Big Mac duurder is dan in een andere stad in hetzelfde land. Dit is ook het geval in Nederland, waar de prijs van een Big Mac hoger is in bijvoorbeeld Rotterdam of Amsterdam dan steden als Enschede of Maastricht. Maar wat maakt het verschil, dan?
Er zijn meerdere factoren die leiden tot een hogere prijs. Zo is het huren van een pand in een stad als Amsterdam of Rotterdam duurder dan in andere delen van het land. Deze kosten, samen met de hogere personeelskosten, worden afgewenteld op de klant.
Naast de mate van concurrentie speelt ook het feit dat de snelle wisselingen van personeel (met name in de Randstad) een belangrijke rol. Zo moet het personeel steeds worden getraind en zijn ze minder effectief dan mensen die al meer ervaring hebben. Al deze factoren (kunnen) leiden tot een hogere prijs.
Meer artikelen over Economie
Het ontstaan en de betekenis van Black Friday en Cyber Monday
De gekte die bekend staan als Black Friday en Cyber Monday zijn tegenwoordig een integraal onderdeel van het jaarlijkse shoppen, …
Wat er gebeurde in het FTX fiasco en wat het betekent voor crypto
FTX, de ooit machtige cryptocurrency exchange van eigenaar en oprichter Sam Bankman-Fried die reddingslijnen bood aan noodlijdende crypto-gerelateerde bedrijven, kon …
Waarom Apple producten met de letter “i” beginnen
Ooit afgevraagd waarom Apple producten zoals de iPhone met de letter "i" beginnen? Hieronder het verhaal. De meest populaire software- en …
